تحلیلی جامع بر انواع خال های بدن
در علم پزشکی به سلولهائی که بطور نابجا وتعداد زیاد در محلی غیر از محل اصلی خودتجمع یافته اند خال می گویند. بنابراین خالها برحسب اینکه جنس سلول سازنده آنها چه باشد باهم فرق دارند. خال یا melanocytic nevus لکه ها یا زایده های رنگی در اندازه و شکل های مختلف هستند و معمولاً به رنگ قهوه ای ، قهوه ای تیره و یا مشکی دیده می شوند . رنگ خال به دلیل وجود سلولهای مخصوصی است که با تولید رنگ دانه ، رنگ ویژه ی خال را به وجود می آورند . خال ها در هر جایی از بدن و به شکل ها و اندازه های مختلف ، گروهی یا منفرد می توانند دیده شوند . یکی از انواع خال که شایعتر می باشد ، خال های ملانوسیتی است در واقع یک تومور خوش خیم حاصل از تکثیر سلولهای رنگ دانه ساز ملانوسیتی است که در واقع یک تومور خوش خیم حاصل از تکثیر سلولهای رنگ دانه ساز ( ملانوسیت ) محسوب می شود .
خال ها اغلب در طول ۲۰ سال اول زندگی به وجود می آیند ؛ ولی ممکن است تا ۴۰ سالگی ویا بیشتر هم ظاهرشدنشان ادامه یابد . به این نوع خال ها ، خال های اکتسابی می گویند و بیشتر اشخاص تعدای از این خال ها را روی بدن خود دارند ( گاهی اوقات ۴۰ عدد یا بیشتر ) . در موارد نادری نیز خال ها از زمان تولد وجود دارند که به آن ها ، خال های مادرزادی گفته می شود و در حدود یک درصد نوزادان هنگام تولد به این خال ها مبتلا هستند .
خال ها مسطح ، پهن و نرم و همان گونه که گفته شد به رنگ قهوه ای و یا سیاه هستند ( شبیه کک و مک ) ؛ اما به مرور زمان بزرگ تر شده و روی بعضی از آنها ممکن است مو ظاهر شود . تغییر شکل خال کاملاً تدریجی و کند است و خال هایی که زمانی مسطح و تیره رنگ بوده اند ، به تدریج گوشتی ، گنبدی شکل و کم رنگ می شوند ؛ ولی ، بعضی از آن ها به هیچ وجه تغییر نمی کنند ( مثل خال های کف دست و پا که مسطح و تیره باقی می مانند و در نهایت بسیاری از انها به تدریج از بین می روند ) و یا برخی برجسته و گوشتی شده و به وسیله ی پایه ای باریک ، مانند زایده ای گوشتی آویزان می مانند ، سیر تغییرات گفته شده در مورد خال بسیار کند است و شاید حدود ۵۰ سال طول بکشد .
خالها براساس نوع بافت غیرطبیعی نامگذاری میشوند؛ مانند خال سلول رنگدانهساز، خال عروقی، خال چربی و … بنابراین آنها میتوانند به شکلها و رنگهای متنوع، در نقاط گوناگون بدن و در سنین مختلف تظاهر کنند. اما خالی که از همه شایعتر است و همه آن را میشناسند، خال سلولهای رنگدانهساز میباشد. تقریباً همه افراد این نوع خال را دارند و در بعضیها تعداد آن به ۴۰ عدد یا حتی بیشتر میرسد. بیشتر مردم فکر میکنند خالها فقط به شکل لکههای قهوهای تیره هستند؛ در حالی که تنوع گستردهای از نظر شکل ظاهری دارند. گاهی وجود خال از نظر ظاهری لطمهای به زیبایی فرد نمیزند، ولی بعضی خالها ظاهر ناخوشایندی دارند. خالها به تنهایی یا به صورت گروهی میتوانند در هر جایی از بدن ظاهر شوند. نکته مهم اینکه آنها یک شکل نیستند. برخی همسطح و بعضی برجسته و گوشتی؛ همچنین ممکن است همرنگ پوست و یا به رنگ صورتی، قهوهای روشن، قهوهای تیره و حتی آبی مایل به سیاه، یکنواخت و یا نقطه نقطه باشند. خالها میتوانند گرد یا بیضی و یا شکل نامنظم داشته باشند. گاهی روی بعضی خالها چند تار مو دیده میشود. خالها انواع مختلفی دارند که احتمال سرطانی شدن بعضی از آنها بیشتر است. ملانوم که خطرناکترین سرطان پوستی است، میتواند روی بعضی از انواع خال ایجاد شود. خالهای مادرزادی با قطر بیشتر از ۲۰ سانتیمتر، بالاترین خطر را از نظر تبدیل شدن به سرطان پوستی ملانومای بدخیم دارند. احتمال تبدیل غیرعادی به شکل (دیس پلاستیک) نیز زیاد است. ابتلا به این نوع خال زمینه ارثی دارد.
چه نوع خالی احتمال بدخیمی دارد ؟
شانس سرطانی شدن خال های معمولی بسیار اندک است ؛ اما این خطر در مورد بعضی از خال ها بیشتر است . خال های مادرزادی : این خال ها شانس بیشتری برای تبدیل شدن به سرطان بدخیم نوع ملانوما را دارند . بیشترین خطر سرطانی مربوط به خال های مادرزای بزرگ با قطر بیشتر از ۲۰ سانتیمتر است .
در نظر داشته باشید که وجود خال در مناطقی که مرتب تحریک می شوند ، منجر به سرطانی شدن خال نمی شود . مثلاً تراشیدن مکرر صورت و تحریک خال در مردانی که در ناحیه ی صورت خال دارند ، باعث سرطانی شدن خال نمی شود . ظاهر شدن مو روی خال به هیچ وجه نشانه ای از سرطانی شدن خال نیست . پیدایش خال های جدید ، تعدد آنها و محل بروز خال ها، تحت کنترل ژن های فرد بوده و قابل پیشگیری نیست . زاد و ولد و تکثیر در مورد خال ها معنی ندارد ، بنابراین خال های بزرگتر و قدیمی تر نمی توانند خال های جدید ایجاد کنند و اصطلاح خال دختر و خال مادر بی معنی است .
خال های دیس پلاستیک :
خال های آبی :
به شکل یک برجستگی آبی رنگ با سطح صاف و کمی برجسته هستند ، که معمولاً قطری کم تر از یک سانتیمتر دارند . شایع ترین مناطق درگیری ، اندام ها ، باسن و صورت است . اگر چه رشد پیش رونده و سرطانی این خال نادر است ، ولی احتمال آن کمی بیشتر از خال های معمولی است .
درمان خال ها از نظر زیبایی یا پیشگیری از سرطانی شدن آنها چه موقع ضرورت می یابد ؟
۲- خال فقط همان چیزی که ما می بینیم نیست.بلکه سلولهای حاشیه خال بی رنگ هستند.بنابراین هنگام جراحی باید کمی از حاشیه به ظاهر سالم خال هم باید برداشته شود.درغیراینصورت خال بعداز برداشتن عود میکند.
علائم هشدار دهنده در مورد خال ها :
اگر در خال های صورت و یا بدن به یکی از علائم زیر برخورد کردید به متخصص مراجعه کنید .
۱ – عدم تقارن :خال های غیرسرطانی معمولاً شکل مدور ، گرد و یا بیضی شکل دارند ، اما ، نامتقارن بودن در خال های سرطانی شایع تر است .
۲ – نامنظم بودن لبه ی خال : مضرس و دندانه دار بودن لبه ی خال نیز یکی دیگر از علائم مطرح کننده ی سرطان است .