سال ۹۵، سالی مهم برای دانش پیشگان ایرانی
سال ۱۳۹۵ برای ما ایرانی ها ارزشی دوچندان دارد، چراکه فرصتهای بینظیری برای پژوهشگران ایرانی و حتی عموم مردم مهیا شده است.
نخست: با رفع تحریمهای ظالمانهی کشورهای غربی و برقرار شدن ارتباطات بینالمللی بین دانشمندان ایرانی و دیگر دانشمندان جهان در فضای پسابرجام، امکان مشارکت در تحقیقات بینالمللی فراهم خواهد شد. با تجربهاندوزی و کسب دانش روز در این تحقیقات میتوان نیروی انسانی لازم را برای هدایت پروژههای ملی بزرگی مانند رصدخانهی ملی ایران یا شتابگر خطی تربیت کرد.
دوم: پروژهی سزامی، بزرگترین پروژهی علمی بینالمللی در خاورمیانه است که با تولید پرتوهای ایکس سینکروترون، فرصتی بینظیر برای تحقیقات دانشمندان کشورمان در حوزههای فیزیک هستهای، شیمی و زیستشناسی ایجاد کرده، امسال شاهد تابش نخستین نور خود خواهد بود. نقش ایران در سزامی داستان پرفراز و فرودی دارد؛ از آغاز پروژه که ایران با وجود در اختیار داشتن بهترین موقعیت احداث سزامی، میزبانی را به اردن واگذار کرد تا تصمیمات دولت قبل که ایران را در آستانهی حذف از این موقعیت پژوهشی قرار داد. امیدواریم که امسال، از اهمیت «سزامی» و تأثیر آن بر پیشرفت علمی کشور بیشتر بشنویم.
سوم: نشانههای مثبتی که در سال گذشته از تعهد دولت به توسعه و مراقبت از زیرساختهای ارتباطی و استفادهی مردم از فناوریهای نوین مشاهده شد، این امید را برمیانگیزد که مردم، اینترنت و نسل جدید ارتباطات را به چشم ابزاری بالقوه قابلاطمینان، کاربردی و نه کالایی لوکس که جزئی از زندگی روزمره میبینند.
هرچند تلاشها برای دستیابی به شرایطی مانند هزینهی پایینتر، پهنای باند مشابه کشورهای پیشرفتهتر جهان و بدیهی شدن مفاهیمی مانند «عدم قطع اینترنت» میبایست ادامه یابد، اما چگونگی استفادهی مردم از شبکههای اجتماعی و اقبال عمومی به برنامههای منتشرشده در شبکههای سایبری، همه حاکی از آن است که مردم فهمیدهاند که میتوانند از این ابزار برای دستیابی به اهداف خود استفاده کنند.
چهارم: علاوه بر این، در سال ۲۰۱۶ شاهد رویدادهای مهمی در دنیای علم خواهیم بود. بخشی از این رویدادها را اکتشافات علمی تشکیل میدهند؛ اما برخی دیگر به سیاستگذاری علم در سطح کلان مربوط میشود و از این دیدگاه، نتیجهی انتخابات ریاستجمهوری ایالاتمتحده بدون شک یکی از تأثیرگذارترین رویدادهای امسال خواهد بود.
در صورت روی کار آمدن جمهوریخواهان که گویی «دروغین خواندن گرمایش جهانی» یکی از اصول حزبشان است، تلاشهای دستوپاشکستهی جهانی برای مهار تغییرات اقلیمی با مانعی جدی روبهرو شده و نجات از وضعیت موجود اگر نه کاملاً متوقف، بهشدت کند خواهد شد.
جمهوریخواهان همچنین بهصرف بودجهی فدرال برای تحقیقات در حوزهی دانشهای بنیادی و ساخت آزمایشگاههای عظیم علاقهمند نیستند.
حدود ۲۰ سال پیش و در شرایطی که دانشمندان آمریکایی و اروپایی برای ساخت بزرگترین شتابدهندهی ذرات بنیادی سخت رقابت میکردند، نمایندگان جمهوریخواه کنگره با بودجهی چند میلیارد دلاری لازم برای ساخت شتابدهندهای پیشرفته مخالفت کردند و حاصل آن تصمیم، گردآمدن هزاران دانشمند و ساخت برخورددهندهی بزرگ هادرون در سرن بود، آزمایشگاهی عظیم که ممکن است امسال به ناشناختههای فیزیک سرک کشیده و حتی پراقبالترین نظریات فعلی را به چالش بکشد.
خودتان را برای رویدادهای داغ امسال آماده کنید!