قزلباش “کلاه قرمز ها” نیروی نظامی صفویه را تشکیل می دادند که ترکیبی از چند ایل شمال باختری ایران بودند. قزلباش ها نیروهای بسیار دلاوری بودند که وصف ایشان در تاریخ بسیار آمده است.

شاه اسماعیل صفوی

شاه اسماعیل صفوی

شیبک خان ازبک که وی را از نوادگان مغولان دانسته اند پس از رسیدن به خانی ازبکان و پس از جنگ هایی که با تیموریان داشت به تحریک عثمانیان اقدام به نامه نگاری هایی با شاه اسماعیل نمود و در این نامه ها به توهین و تحقیر وی پرداخت. اقدامات خصمانه شیبک خان به این نامه ها محدود نماند و وی به تعدی به خراسان مبادرت نمود. وی سپس به کرمان یورش برد. سرانجام در سال ۱۵۱۰میلادی جنگ خونینی بین شاه اسماعیل صفوی و  شاه شیبک خان ازبک رخ داد. جنگ مدتی ادامه یافت و فراز و نشیب بسیار داشت اما ایرانیان برتر از ازبکان بودند. در نهایت شاه اسماعیل با یک عقب نشینی تاکتیکی ازبکان را فریب داد و آن ها را از قلعه ها بیرون کشید و مرحله نهایی جنگ اتفاق افتاد. شاه اسماعیل سپاه شاه شیبک خان را، در نزدیکی شهر مرو به سختی شکست داد. جنگ با یورش ازبکان آغاز شد. سرداران شیبک خان صفوف سپاه ایران را درهم شکستند و آنان را عقب زدند. در این هنگام شکست سپاهیان ایرانی نزدیک شده بود. شاه اسماعیل با دیدن دلاوری دو سردار ازبک و شکست جناحین سپاه خود، سخت به هیجان می‌آید و اللّه‌اللّه گویان به سپاه ازبک یورش می‌برد و سپاهیان ایران نیز به هیجان درمی‌آیند. با حمله شخص شاه، پیروزی ازبکان عقیم می‌ماند و جنگ به نهایت شدت خود می‌رسد. ازبکان از طلوع آفتاب تا اذان ظهر پایداری می‌کنند، اما سرانجام پیروزی قزلباشان نمایان می‌شود. ازبکان که دیگر تاب پایداری ندارند روی به گریز می‌نهند. ایرانیان به دنبال آنها می‌روند. طى این نزاع، نزدیک به ده هزار تن از ازبکها کشته شدند و شیبک خان هم در معرکه نبرد به قتل رسید. میرزا محمدحیدر دوغلات می‌نویسد: «نه کسی دیده و نه کسی شنیده و نه تاریخ، جنگی را ثیت کرده که در آن این همه فرمانده سپاه کشته شده باشد». نقل است که شاه اسماعیل دستور داد پوست سر شیبک خان را پر از کاه کنند و برای پادشاه عثمانی بفرستند. همچنین از  کاسه سر  شبیک خان  نیز یک جام  زرین ساختند.