دلایل اصلی ایجاد سکسه و راهکارهای خلاصی از آن
سکسکه ناشی از انقباض دیافراگم، پرده عضلانی درون قفسه سینه است که نقش مهمی در تنفس دارد. در هنگام دم یا فروبردن هوا دیافراگم منقبض و در هنگام بازدم یا بیرون دادن هوا دیافراگم شل میشود. سکسکه یک فعالیت عضلانی اسپاسمی و غیرارادی در دیافراگم است. معده مملو از غذا میتواند دیافراگم را تحریک کند و باعث رشتهای از سکسکه ها شود.ورزش یا استرس نیز میتوانند حمله سکسکه را برانگیزند. اما سکسکه اغلب بدون علت مشخصی رخ میدهد.
یک فرضیه این است که سکسکه ممکن است بازماندهای از یک بازتاب ابتدایی مکیدن – مربوط به دوران نوزادی- باشد. سکسکه هر کارکردی که در قدیم داشته، در زندگی امروز بیشتر آزارنده است و هر کسی مدعی است که راه علاجی برای آن سراغ دارد. شیوههایی از نگهداشتن نفس،ترساندن ناگهانی،مکیدن قند، نوشیدن آب در حالت وارونه یا حتی انجام دادن ملایم مانور هیلمیک که در اصل برای خارج کردن لقمه گیر کرده در گلو به کار میرود. بسیاری از این اقدامات در واقع به علت متوقف کردن موقت ریتم تنفس موثر واقع میشوند.
نوزادان بیشتر از بزرگسالان سکسکه میکنند
دلیل اینکه نوزادان نسبت به بزرگسالان بیشتر سکسکه میکنند، اغلب مربوط به بدنهای کوچک و به طور کامل رشد نیافتهشان است. همان طور که در یک فرد بزرگسال، وقتی معده زیاد پر باشد میتواند باعث سکسکه شود، باید بدانیم در یک نوزاد هم با در نظر گرفتن اینکه بچهها معده کوچک تری نسبت به بزرگ ترها دارند و سریعتر پر میشود، این اتفاق خواهد افتاد.
از دیگر دلایلی که نوزادان سکسکه میکنند ممکن است تا حد زیادی به خاطر رشد نکردن قسمت تحتانی مری آنها باشد. اسفنکتر تحتانی مری یک ماهیچه دایرهای است که در مری باز و بسته میشود و اجازه میدهد غذا وارد معده شود، در برخی از نوزادان این اسفنکتر، بسته نمیشود یا دیرتر بسته میشود. بنابراین غذا میتواند به داخل مری برگردد و باعث سکسکه شود. این عارضه با گذشت زمان حل میشود و جای هیچ نگرانی ندارد.
یکی دیگر از علل سکسکه، تغذیه نوزادانی است که به جای شیر مادر از شیشه استفاده میکنند و سکسکه وقتی اتفاق میافتد که سوراخ پستانک شیشه سوراخ درشتی داشته باشد و نوزاد هوای زیادی را ببلعد.
درمانهای خانگی رفع سکسکه:
۱- نگه داشتن نفس و شمردن به آرامی از ۱ تا ۱۰
۲- نفس کشیدن داخل یک کیسه کاغذی برای مدتی کوتاه
۳- نوشیدن سریع یک لیوان آب سرد
۴- خوردن یک قاشق شکر یا عسل یا قرار دادن آن در انتهای زبان
۵- بالا کشیدن زانوها به درون سینه
۶- بیرون کشیدن ناگهانی و شدید زبان
۷- گاز زدن یک تکه لیموترش
۸- غرغره آب یخ
۹- ماساژ انتهای گلو
۱۰- خوردن یک قاشق سرکه
۱۱- نوشیدن آب به حالت درازکشیده و خوردن از سمت مقابل لیوان
۱۲- قرار دادن انگشت در دهان
۱۳- تکان تند و شدیدی به زبان خود بدهید
۱۴- زبان کوچک را به کمک یک قاشق بلند کنید
۱۵- یک تکه نان خشک را بجوید و سپس ببلعید
اگر سکسکه ادامه پیدا کند، پزشک داروهایی را تجویز میکند. «کلرپرومازین» که یک داروی ضدجنون ضداستفراغ است، معمولا اولین داروی انتخابی پزشک است. البته گاهی داروهای دیگری مانند «هالوپوریدول» یا «متوکلوپرامید» نیز برای بیمار تجویز میشوند. داروهای شلکننده عضلات یا ضد دردها نیز گاهی برای درمان سکسکه به کار میروند.
یکی دیگر از روشهای درمان، جراحی عصب فرنیک است. این درمان معمولا به عنوان آخرین راهحل در درمان سکسکههای مزمن مورد استفاده قرار میگیرد. در بعضی گزارشها از هیپنوتیزم و طب سوزنی نیز به عنوان راهحلهای پیشنهادی طب جایگزین برای درمان سکسکههای مقاوم نام برده شده است که البته شواهد معتبری برای تایید این روشها وجود ندارد.