ایراهستان در گذر تاریخ

چگونگی ورود پرتغالی ها به جزایر جنوب ایران

درسال نهصد و اندی از هجرت، پرتغالیها قدم به خلیج فارس گذاشتند و توانستند با فریب دادن والی ایرانی جزیره هرمز، در آنجا برای خود خانه‌هایی بنا کنند و به تجارت بپردازند. کم کم بر شوکت و اقتدار آنها افزوده شد، به نحوی که به اقتدار پرتغالیها افزوده می‌شد، از اقتدار حاکم هرمز کاسته می‌شد تا اینکه حاکم هرمز درگذشت و پسر وی به نام فیروز شاه به حکومت ظاهری هرمز رسید.

تسلط پرتغالی ها بر بحرین و دلیرمردی های سلحشوران این زاد و بوم

پرتغالیها که بیش از پیش مقتدر گشته بودند، تسلط خود را بر بسیاری از جزایر تابع هرمز نیز گسترش دادند که یکی از این جزیره ها، جزیره بحرین بود. در آن زمان حاکم بحرین شخصی به نام رکن‌الدین مسعود بود. وی به جهت اینکه برادر وزیر حاکم هرمز بود و به جهت خویشاوندی که با خواجه معین‌الدین فالی داشت و در اصل اهل فال کران (کران نام قدیم منطقه گله دار واقع در جنوب فارس) وقتی به اهداف و نفوذ و تسلط پرتغالیها پی برد طی نامه‌ای به خواجه‌ معین‌ الدین تمامی جریان تسلط پرتغالیها بر بحرین و هرمز را شرح داد و از معین‌الدین خواست که اصل این ماجرا را به الله‌ وردیخان بیگلربیگی فارس گزارش داده و از او استمداد کند. خواجه معین‌الدین خواهش رکن‌ الدین را برآورد و از بیگلربیگی فارس استمداد خواست. الله‌ وردیخان به معین‌الدین اجازه داد تا به بحرین لشکر کشی کند و آن را از دست پرتغالیها خارج سازد. خواجه نیز با سپاهی که از منطقه فال وکران فراهم آورده بود به سوی بحرین به حرکت در آورد و پس از جنگی شدید، پرتغالیها را شکست داده و بحرین را تصرف کردند. در این جنگ شخص خواجه معین ‌الدین فالی نیز زخمی گردید که دراثر جراحات وارده درگذشت و بحرین و خلیج ‌فارس از لوث استعمارگران پرتغالی پاک گردید. غیرت و دلاورمردی سلحشوران این زاد و بوم در صحنه‌های حوادث تاریخی ثبت شده است. شایان توجه است، آنچه که از میراث فرهنگی و تمدن منطقه فال وکران به جای مانده خود حکایت از گستره و اشاعه فرهنگی و مدنیت منطقه دارد. از آنجایی که تاریخ بیان کننده وضعیت یک قوم یا ملت است و هر تمدنی یک سرگذشت تاریخی دارد، بنابراین هر تمدن یک انسان است.

منبع: برگرفته از کتاب ایراهستان در گذر تاریخ – تالیف محمد صادق فریدون نژاد