سلسله های حاکم بر ایران از ابتدا تاکنون
هنگامی که سخن از تاریخ ایران میرود باید به این نکته توجه داشت که آیا منظور تاریخ اقوام و مردمانی است که از سرآغاز تاریخ تا کنون در مرزهای سیاسی ایران امروزی زیستهاند یا تاریخ اقوام و مردمانی است که خود را به نحوی از انحاء ایرانی میخواندهاند و در جغرافیایی که دربرگیرندهٔ ایران امروز و سرزمینهایی که از دیدگاه تاریخی بخشی از ایران بزرگ (ایرانشهر) بودهاست زیستهاند. گاه تاریخ ایران را از ورود آریاییها (که نام ایران نیز از ایشان گرفته شدهاست) به فلات ایران آغاز میکنند. ولی این به این معنی نیست که فلات ایران تا پیش از ورود ایشان خالی از سکنه یا تمدن بوده است. پیش از ورود آرییایان به فلات ایران تمدنهای بسیار کهنی در این محل شکفته و پژمرده شده بودند و تعدادی نیز هنوز شکوفا بودند. برای نمونه تمدن شهر سوخته (در سیستان)، تمدن عیلام (در شمال خوزستان)، تمدن جیرفت (در کرمان)، تمدن ساکنان تپه سیلک (در کاشان)، تمدن اورارتو (در آذربایجان)، تپه گیان (در نهاوند) و تمدن مانناییان در کردستان و آذربایجان.کاسیها در (لرستان امروز) ذکر میشود (نقل از ویکی پدیا).
همانطور که گفته شد قبل از ورود آریایی ها، تمدن هایی در ایران زمین وجود داشته و پس از آن نیز حکومت های بسیار حکمرانی کرده و تاریج ایران را رقم زده اند. آنچه در این مطلب مقصود بوده، چکیده ای از زمان و طول دوره این حکومت ها بوده است، همچنین ذهن خواننده را با سیر تواتری این حکومت ها و زبان، پایتخت و دین مردم آن روزگاران آشنا کند.
واپسین |
اولین |
دین |
زبان |
پایتخت |
مدت |
انقراض |
تاسیس |
|
نیا-ایلامی |
ا ی ر ا ن
ب ا س ت ا ن |
|||||||
… |
… |
… |
… |
احتمالا |
۵۰۰ سال |
۲۷۰۰ق.م |
۳۲۰۰ق.م |
|
عیلام |
||||||||
… |
… |
… |
ایلامی |
شوش |
۲۱۶۱ سال |
۵۳۹ق.م |
۲۷۰۰ق.م |
|
منائیان |
||||||||
اولوسونو |
نیک |
… |
بوکان |
۲۳۴ سال |
۶۱۶ق.م |
۸۵۰ق.م |
||
|
||||||||
ماد |
ش ا ه ن ش ا ه ی |
|||||||
ایشتوویگو |
دیااکو |
آیین |
مادی |
هگمتانه |
۱۲۸ سال |
۵۵۰ق.م |
۶۷۸ق.م |
|
سکاها |
||||||||
… |
… |
… |
سکایی |
سَقِز |
۲۷ سال |
۶۲۵ق.م |
۶۵۲ق.م |
|
هخامنشیان |
||||||||
داریوش |
کوورش |
زرتشتی |
پاسارگاد |
۲۲۰ سال |
۳۳۰ق.م |
۵۵۰ق.م |
||
سلوکیان |
||||||||
فیلیپ |
اسکندر |
آیین |
یونانی |
سلوکیه |
۲۴۹ سال |
۶۳ق.م |
۳۱۲ق.م |
|
اشکانیان |
||||||||
اردوازد |
ارشک |
زردشتی |
پارتی |
ارشاک |
۴۹۸ سال |
۲۲۴ب.م |
۲۷۴ق.م |
|
ساسانیان |
||||||||
یزدگرد |
اردشیر |
مزدیسنا |
زبان |
تیسفون |
۴۲۷ سال |
۶۵۱ب.م |
۲۲۴ب.م |
|
|
||||||||
امویان |
س د ه ه ا ی
م ی ا ن ه |
|||||||
مروان |
معاویه |
اسلام |
عربی |
دمشق |
۸۹ سال |
۷۵۰ب.م |
۶۶۱ب.م |
|
عباسیان |
||||||||
مستعصم |
سفاح |
اسلام |
عربی |
بغداد |
۵۰۸ سال |
۱۲۵۸ب.م |
۷۵۰ب.م |
|
صفاریان |
||||||||
خلف |
یعقوب |
اسلام |
فارسی |
زرنج |
۱۳۴ سال |
۱۰۰۲ب.م |
۸۶۸ب.م |
|
سامانیان |
||||||||
|
اسماعیل |
اسلام |
فارسی |
بخارا |
۱۲۴ سال |
۹۹۹ب.م |
۸۷۵ب.م |
|
زیاریان |
||||||||
جستان |
مرداویج |
اسلام |
فارسی |
گرگان |
۱۱۵ سال |
۱۰۴۳ب.م |
۹۲۸ب.م |
|
آل بویه |
||||||||
ملک |
عمادالدوله |
اسلام |
فارسی |
شیراز |
۱۲۱ سال |
۱۰۵۵ب.م |
۹۳۴ب.م |
|
غزنویان |
||||||||
خسرو |
آلپ |
اسلام |
فارسی |
غزنین |
۲۲۴ سال |
۱۱۸۷ب.م |
۹۶۳ب.م |
|
سلجوقیان |
||||||||
احمد |
طغرل |
اسلام |
فارسی |
نیشابور |
۱۵۷ سال |
۱۱۹۴ب.م |
۱۰۳۷ب.م |
|
خوارزمشاهیان |
||||||||
جلال |
نوشتکین |
اسلام |
فارسی |
سمرقند |
۱۵۴ سال |
۱۲۳۱ب.م |
۱۰۷۷ب.م |
|
ایلخانان |
||||||||
غازان |
هولاکوخان |
بودیسم |
فارسی |
مراغه |
۷۹ سال |
۱۳۳۵ب.م |
۱۲۵۶ب.م |
|
چوپانیان |
||||||||
ملک |
شیخ |
اسلام |
فارسی |
تبریز |
۲۲ سال |
۱۳۵۷ب.م |
۱۳۳۵ب.م |
|
مظفریان |
||||||||
شاه یحیی |
شاه |
اسلام |
فارسی |
یزد |
۵۸ سال |
۱۳۹۳ب.م |
۱۳۳۵ب.م |
|
جلایریان |
||||||||
سلطان |
شیخ |
اسلام |
فارسی |
تبریز |
۹۶ سال |
۱۴۳۲ب.م |
۱۳۳۶ب.م |
|
سربداران |
||||||||
|
شیخ |
اسلام |
فارسی |
سبزوار |
۳۹ سال |
۱۳۷۶ب.م |
۱۳۳۷ب.م |
|
تیموریان |
||||||||
سلطان |
تیمور |
اسلام |
فارسی |
سمرقند |
۳۵ سال |
۱۴۰۵ب.م |
۱۳۷۰ب.م |
|
قراقویونلو |
||||||||
حسن |
قرامحمد |
اسلام |
فارسی |
تبریز |
۶۲ سال |
۱۴۶۸ب.م |
۱۴۰۶ب.م |
|
تیموریان |
||||||||
سلطان |
تیمور |
اسلام |
فارسی |
سمرقند |
۱۰۲ سال |
۱۵۰۷ب.م |
۱۴۰۵ب.م |
|
آققویونلو |
||||||||
سلطان |
قره |
اسلام |
فارسی |
تبریز |
۴۰ سال |
۱۵۰۸ب.م |
۱۴۶۸ب.م |
|
|
||||||||
م ع ا ص ر
ا و ل ی ه |
||||||||
شاه |
شاه |
اسلام |
فارسی |
تبریز |
۲۳۵ سال |
۱۷۳۶ب.م |
۱۵۰۱ب.م |
|
افشاریان |
||||||||
شاهرخ |
نادرشاه |
اسلام |
فارسی |
مشهد |
۱۱ سال |
۱۷۴۷ب.م |
۱۷۳۶ب.م |
|
زندیان |
||||||||
لطفعلیخان |
کریمخان |
اسلام |
فارسی |
شیراز |
۳۴ سال |
۱۷۹۴ب.م |
۱۷۶۰ب.م |
|
افشاریان |
||||||||
شاهرخ |
نادرشاه |
اسلام |
فارسی |
مشهد |
۴۹ سال |
۱۷۹۶ب.م |
۱۷۴۷ب.م |
|
قاجاریان |
||||||||
رضا |
آقا |
اسلام |
فارسی |
ساری |
۱۲۹ سال |
۱۹۲۵ب.م |
۱۷۹۶ب.م |
|
|
||||||||
دودمان پهلوی |
م ع ا ص ر |
|||||||
شاپور |
رضا |
اسلام |
فارسی |
تهران |
۵۴ سال |
۱۹۷۹ب.م |
۱۹۲۵ب.م |
|
دولت موقت |
||||||||
… |
روحالله |
اسلام |
فارسی |
تهران |
۱ سال |
۱۹۸۰ب.م |
۱۹۷۹ب.م |
|
جمهوری اسلامی |
||||||||
… |
روحالله |
اسلام |
فارسی |
تهران |
… |
امروز |
۱۹۸۰ب.م |
مطلب خوب و مفیدی بود دستتون درد نکنه
اما یه سوال : زبان حکومت هایی مثل آققویونلو یا قراقویونلو یا . . . فارسی بود یا ترکی ؟
بعضی از سلسله ها چندین زبان و چندین دین را به رسمیت می شناخته اند. این مورد که شما فرمودید هم به همین ترتیب هست و حتی در دربار به زبان ترکی صحبت می کرده اند و همانطور که ذکر شده مرکز حکومت نیز در تبریز بوده اما زبان رسمی کشور فارسی بوده است. در مواردی که چندین زبان وجود داشته و یا چندین زبان رسمی وجود داشته، تنها یک مورد قید شده و آن هم زبانی است که عمومیت بیشتری داشته است.
بله حرف شما درسته ولی خوب زبان فارسی الان عمومیت داره در سلسله های مختلف زبانی عمومیت داشته که زبان دربار و حکومت بوده و خوب باید زبان این سلسله ها درست بیان بشه
با این اوضاع زبان حکومت امویان و عباسیان رو که عربی نوشتید باید بنویسید فارسی چون در قسمت ایرانی این دو حکومت زبان فارسی عمومیت داشت
بله، زبان ترکی داشتند اما زبان رسمی فارسی بوده. ویکی پدیا هم سرچ کنید این مورد را تایید می کنه.
عزیزم پایتخت صفویان اصفهان نبود مگه؟ عجیب نیست؟
اولین پایتختشون تبریز بود سومی اصفهان
بنیادگذاری در تبریز بوده بعد قزوین.آخرها اصفهان شده.
شاه اسماعیل پادشاه اول صفوی،پایتختش تبریز بود.پسرش شاه تهماسب به دلیل حمله های زیاد عثمانی پایتخت رو به قزوین برد،شاه عباس اول پایتخت رو به قزوین برد
تو زمان شاه اسماعیل تبریز بود بعد توزمان تهماسب شد قزوین و تو زمان شاه عباس اول شد اصفحان
یک سوال:
چرا افشاریان و تیموریان ۲ بار نوشته شده؟
شروع و پایان زندیان بین افشاریان قید شده!
قراقویونلو هم بین دو تیموریان قید شده!
برادر تاریخ ها با هم نمیخونن. قبل از اینکه مطلب را بزاری یه چک کنی هم بد نیست…
http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86
جه تاریخ با عزمتی برای فارسی ضبونا
دوست عزیز زبان ترکی حدود ۷۰۰ سال پیش از دوره سلجوقی به آذربایجان سر سبز ایران زمین اومد به جای تمسخر سند ارائه بده.
آفرین بر شما درست فرمودید من خودم آذری هستم
در جواب اقا بهروز :مثل اقا محمد رضا پهلوی پول میدم خارجیا بیان برای ما تاریخ بنویسن البته توهم و خود برتر بینی برای بعضیا و این خوزعبلاط بشه سند واقعا براتون متاسفم .بعدشم سند می خوای چشمتو باز کن همه جا مارو خواهی دید ما تو این کشور اکثریت هستیم نه اقلیت این سیاست انگلیس هست که میگه (اقلیت بر اکثریت باید حاکم بشه)چون اقلیت برای حفظ حکومت مدام امتیاز میده
:na mutlu turkum diyana :mustafa kemal
بهترین وجالبترین پاسخ بود .متشکر
آل طاهر یا طاهریان جا افتاد.
اولین حکومت ایران بعد از اسلام رو یادتون رفته ؟
با سلام.خیلی ممنون از تلاشی که برای تنظیم این صفحه کشیدین.اما ۱=سلسله طاهریان(بعنوان اولین دولت ایرانی )رو یادتون رفته.۲=اشکالات ریزی داخلش هست.مثلا اخرین پادشاه قاجاریه احمد شاه بود نه رضا خان.ولی بازم ممنون.اگه ایرادی میگیرم هدفم ضایع کردن کار عظیم شما نیست فقط واسه پربارتر شدنشه.
در جوابه دوستی که فرمودند ترکها اکثریت هستند باید بگممیخواین شمال غربی ایران بیرون نرفتید ظاهرا بعدم الان که حکومت در دسته شماست و ماشالا چه خوبم مملکت داری میکنین !!!!!! دیگه چی میخواین ؟؟؟؟؟؟؟
جالبه این همه پادشاه و اسطوره خودشونو برای ایران فدا کردن و ما تاریخمون ۱۳۹۳ است ، وای بر ما!!!!
هخمنشیان ۲۵۰قدمت داشتن
سلام. سلسله افشاریه را دوبار نوشتی چرا؟
zende bad irano irani
انسان وقتی به سلسله ها نگاه میکند جایی برای افتخا رات ایرانی بودن وتاریخ ۲۵۰۰ ساله نمی ماند این خود غیرت ایرانیان را نشان میدهد همیشه اجنبی حاکم بوده ای انی پادوی و نوکری کرده
به غیر از لرها که همیشه اجنبی ها رو به فنا دادن برید تحقیق کنید حکومت اتابکان لر و بزرگ و کوچک و ……….
افشاریان دو بار حکومت کردن؟؟؟؟؟؟؟؟؟لطفا توضیح دهین ممنون
سلام دوبار حکومت نکردن بعد انقراض ته مانده حکومتی در چند شهر داشتن
می شود درباره ی سلسله قاجاریان توضیع دهید
مرسی از سایت بسیار خوبتون که خیلی کمکم کرد . مخصوصا مطالب مربوط به ” سلسله های حاکم بر ایران از ابتدا تاکنون “
بسیار سپاس گزارم از سایت خوبتون
با تشکر.
یه سوال مهم
کریم باقری در کدام سلسله می زیسته ؟
فقط فقط جمهوری اسلامی
فقط خزعبلات نوشتی ………
سپاسگذارم.
به نظر من تاریخ واقعیت و سند ومدرک است ساختنی ،جعل کردنی و تخیلی مثل شاهنامه نیست باید وجود داشته باشد
کل متن نظر یک نفر ناسینالیست ایرانی هست.
حکام ترک رو فارس معرفی کرده و مناطق تحت سلطه ی ترک ها رو هم ایران قلمداد میکنه!
لااقل خودتون گول نزنید.
ممنو ولی ایاداتی داشت
برادران ترک وعرب وکردولروفارس وبلوچ و……
مهم اینکه ایرانی هستیم و حاضریم مثل اجدادمون جان فدای خاکمان کنیم
ازکوروش تابحال.
شاهنامه افسانه نیست تاریخ کشور ایران است که بنا به دلایلی به صورت سمبلیک بیان شده
تاریخ ایران به صورت اغراق شده.
این که میگن افسانس به خاطر مبالغه در ماجراهاست
افسانه یعنی… چه ؟ب تاریخی که ازش سند و مدرک کمی مونده میگن افسانه. در واقع باید افسانهارو پذیرفت چون حقیقت داشتن و دارن راجبه مغان ایران اولین عارفان یا کیمیاگران جهان بخونید.
موافقم
ولی بعضی از دوستان نمیدونم چرا تبعیض قاعل میشن حتی تاریخ رو تحریف میکنن …به جای این حرفا برید مطالعه کنید کتابهای موافق و مخالف رو با هم بخونید و مقایسه کنید تا متوجه حقیقت بشین…جان همه ما فدای ایران
درواقع من نه تاریخ دان هستم نه تاریخ مطالعه کردم.ادعا ندارم ادم بامعلومات.اما همین که سلسله هارا دیدم
ایران همه اش تحت سلطه بود .دگه چرا خودمون گول بزنیم
بیخود اعصا ب خودتان را خورد نکنید
برادر من خب کشوری ک تا اروپا رو زیر سم اسباش له کرد تمام گنجینه های دنیارو در دل خودش جای داد طبیعیه ک در زمانهای ضعف و ناتوانی تحت سلطه قرار گرفته بشه. مصر و روم هم امپراطوری بودن یونان و بابل یا عراق امروزی.. اینهای قدرتهای جهان بودن اما الان همشون تحت سلطه و ویرانن. چرا فتوحات ایران و ۲۸کشوری ک زیر سلطه ما بودن رو بهش افتخار نمیکنی ک چند سال زیر سلطه عرب و ایلخانی رو لکه ننگ میدونی
ننگ تاریخ ایران فقط قاجارها بودن. البته منهای اقامحمدخان. آبروی ایران و ایرانی رو بردن شهرهای ایرانو میفروختن ک باهاش برن خارج واقعا شبیه جک میمونه خدا لعنتشون کنه بی عرضه های دوزار نیرز رو
درود
همین سلسله بی خاصیت که میگیم قاجار هست و همه اتفاق نظر داریم بخدا مطالعه نکردیم هر چی تاریخ دبیرستان گفته همونو بلدیم فقط ایرادات رو میدونیم ..اگه مطالعه کنیم میبینیم خیلی هم بد نبوده
مچکرم از سایتتون
پس سامانیان چی؟؟
سلام.
برام جالبه که چرا در این سرزمین همش جنگ وجدال بوده.
تاریخ ایران کلا همینه.تا یکی میاد یه کاری واسه ایران و ایرانی بکنه یا یکی از زیر دستاش میاد برنامه رو خراب میکنه و اعلام پادشاهی میکنه یا یکی حمله میکنه.این وسط اگه یکی بخواد همت کنه و تلاش کنه یا میکشنش یا باز یکی از زیر دستای شاه میاد رو کار یا باز یکی دیگه حمله میکنه و همه چی نقش بر آب میشه و این هی تکرار شده.
جنگ و صلح خورشید و ماه. جنگ در تمام تاریخ بشریت بوده اما در تاریخ ایران آگاهی .هنر .فرهنگ. مهربانی .و قدرت بیشتر از جنگ هایش بوده حتی در تمامی نقاط جهان اینرو تاریخ میگه بچها کتاب هگل رو بخونید
اول افشاریان بودند بعدش زندیان
گورکانیان چی شد؟
دیر اومدم، ببخشین، ولی امروز ما میگه ” رو همدیگرو ببوسیدو صلوات بفرستید، الله اکبر” چه گریه ای میطلبه.
میشه یه کتاب کامل معرفی کنین که تاریخو کامل از اول با جزییات گفته باشه و بی طرف باشه، نه اینکه همه حکومتارو خراب کنه که بگه همه بدن…
ممنون
سلام
منم دقیقا در خواست سپید ۳ رو دارم
دوستان لطفا معرفی کنید
فقط ببخشید من اگه تاریخ این سلسله هارو به شمی بخوام باید چه کار کنم؟
سلام
اقا خیلی جدول مسخره ای بود
بیش از ۷۰ درصد سلسله ها ترک هستن ولی شما زبانشون رو فارسی نوشتین این خیانت در تاریخ هست برید مطالعه کنید ما باید امانت دار تاریخمان باشیم حالا چه سودی داره که چه زبانی باشن مهم اینه ایرانی هستیم ….من خودم فارسم ولی انصاف داشته باشین اطلاعات دروغ خورد مردم ندین …ترکان سلجوقی غزنوی .خوارزمی …و ..و …و …حتی قراقویون لو که اسمشم تابلو هست شما زدین فارسی این توهین به سواد و شعور مردم نیست..
شما هم در اشتباه هستید
۷۰ درصد سلسله ها ترک هستن ؟! تاریخ رو مطالعه کنید
احیانا پان تورک هستید درسته ؟!
ترک ن آذری تاریخ بخون یکم. اگه قبول نداری پس برو ب کوهستانهای طبت
خسته نباشید موضوعات مهمتری در تاریخ ایران هست ک باید بهش پرداخته بشه که ب آینده جهان هم ارتباط داره . دشمنان جهان و خدا./سیستم/. از گذشته و آینده ایران میترسن
دوستان تاریخ رو بشناسید ولی تو گذشته درجا نزنید بفکر اینده و ایران قدرتمند باشید نه دعوا سر گذشته که کی کی بوده و چکار کرده از گذشته فقط باید عبرت گرفت همین
بعضی ها، به غلط، قوم فارس را با لفظ کلی ایرانی، اشتباه می گیرند.
سلام تشکر می کنم از مطلب خوبتون.بازم از این موارد بزارید.با تشکر
واقعا موارد خوبی هست البته کمی اشنایی داشتم ولی به صورت کاملتری نوشته اید.ممنونsekecity.com
مطالبتون درموردقوم وزبان رسمی دوروغه محض اصلا باتاریخی که خوندیم همخونی نداره
اقایون لطفا زبان اصلی کل کشور رو میگه فارسی بوده درست میگه اون دوبار که گفته شد زبان عربی بله به زور مجبور کردهدبودن به مدت دویست سال عربی صحبت کنن تو معابر اما همیشه زبان ایرانی رو یاد میدادن به بچه هاشون
مادها مگه کرد نیستن کتاب اوستا کردی هستش چرا فارسای عزیز خودتونو برتر میدونین ایران سرزمین فارسا نیست اسمش میدیا بوده قبلا و کردیه بیشتر تحقیق کنید ترکا تو اون زمانا اصلا از بغل ایرانم رد نمیشدن
دوست عزیز کسی خودش رو برتر نمیدونه و اگر کسی چنین اندیشه می کنه خودش رو باید با ابلیس هم ردیف بدونه چون پدر نژاد پرستی ابلیس که داستانش رو میدونید.
اما در مورد اینکه نوشتی مادها کرد هستن پس ایران برای مادهاست هم کاملا اشتباه می کنید ! اگر اینطوری که شما میگید پس ما باید لرها رو صاحب اصلی این خاک بدونیم https://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%86
کاسیان و قبل تر از اونها هم قوم های دیگری بودند ! ولی دقت داشته باشید که ما همه از آدم و حوا هستیم پس همه مالک زمینیم
در دوران راهنمایی باید خونده باشید که بخشی از آریایی ها که به فلات ایران آمدند به ۳ دسته تقسیم شدند و در ۳ منطقه سکونتشون رو آغاز کردند. الان چون مادها قبل از امپراطوری پارس یک امپراطوری تشکیل داده بودند که پارس ها هم اونو ساقط کردند و جالبیش اینه علت اینکه اسکندر در جنگ با هخامنشیان پیروز شد خیانت مادها و پارت ها بود که خودشون رو سرزمین و حکومتی مستقل اعلام کردند ( لطفا به کتاب تاریخ سیاسی هخامنشیان رجوع کنید )
خب با این تفاسیر الان ننگ بر شماست ؟! بعدشم دوست من ما هیچکدوم در واقع نمیدونیم از چه ژنی هستیم و در پی این رفتن هم کاملا اشتباست چون ما همه از آدم و حوا و در نهایت آفریده پروردگار متعال هستیم
سرزمین توران رو باید پیشنش رو از دوران پیشدادیان مطالعه بفرمائید که تور بر آن حکمرانی می کرد برید ببینید تور پسر کی بوده
این مطلب هم که در اینجا گذاشته شده اصلا علمی و دقیق نیست و قبایل زیادی بودند که اصلا اسمی ازشون برده نشده
به درد نمیخورد
چرا جدول نصفش نیست خواهشا کاملش رو بزارید