مادر شدن، یکی از مهم‌ترین و شیرین‌ترین دوره‌های زندگی هر خانمی محسوب می‌شود. اما برای شیرین‌تر شدن این دوره زندگی، خانم‌ها باید قبل از هر چیز از باردار بودن خود مطلع شوند تا با رعایت بهداشت و مراقبت‌های اولیه، دوران بارداری سالمی را تجربه کنند. اما این نشانه‌ها چه هستند و به زبان ساده‌تر، گذشته از آزمایش بارداری، آیا راه‌های دیگری هم برای اینکه یک زن بفهمد باردار شده یا نه وجود دارد؟

● اولین نشانه

برای بسیاری از خانم‌ها، به تاخیر افتادن قاعدگی، بهترین و اولین دلیل بر بارداری آنهاست. اما از قدیم گفته‌اند هر گردی گردو نیست و به تعویق افتادن دوره‌های ماهانه، حتی تا یک‌ماه و بیشتر از آن، دلا‌یل متعددی ممکن است داشته باشد.تغییرات رژیم غذایی، ورزش شدید، مسافرت و اضطراب هر کدام می‌تواند باعث تاخیر دوره‌های ماهیانه شود. بسیاری از خانم‌ها نیز اصلا دوره‌های منظمی ندارند و به همین علت نمی‌توانند دوره بعدی را پیش‌بینی کنند تا در صورت تاخیر، به بارداری مشکوک شوند.

● اشتباه نکنید!

همان‌طور که عقب‌افتادن دوره‌های قاعدگی نمی‌تواند دلیلی قطعی بر قاعدگی باشد، هر خونریزی هم قاعدگی به حساب نمی‌آید. ممکن است شما باردار باشید، اما فکر کنید که دوره پریود خود را داشته‌اید، در صورتی که این طور نباشد. زمانی‌‌که یک تخمک تازه بارور شده به دیواره رحم می‌‌رسد، ممکن است باعث خونریزی کمی شود. معمولا این حالت چند روز قبل از زمانی اتفاق می‌افتد که اگر باردار نبودید و در آن زمان باید پریود می‌شدید. در صورتی‌که شما در دوره‌های معمولی خود خونریزی شدیدی نداشته باشید، احتمالا این خونریزی را با دوره‌های خود اشتباه می‌گیرید.

بدن در شرایط دیگری هم چنین واکنشی از خود نشان می‌دهد و آن‌هم در هفته‌های اول بارداری است. در دو هفته اول بارداری، به دلیل نوسانات شدید سطح هورمون در بدن، رحم دچار خونریزی کمی‌، شبیه پریود، می‌شود. همچنین عفونت و یا پولیپ‌های رحمی با رشد غیرعادی می‌تواند باعث خونریزی‌های این چنینی شود. اما علامت‌های دیگری هم وجود دارد که در کنار <عقب افتادگی پریود> می‌تواند دلیل خوبی برای تشخیص زود هنگام حاملگی باشد.

● نشانه‌های بعدی

خستگی شدید در هفته‌های اول تا ششم می‌تواند دلیل بارداری باشد. همین‌طور حساس شدن سینه‌ها، حالت تهوع با استفراغ یا بدون آن به خصوص صبح‌ها، که در ۱۰ تا ۲۰ درصد بارداری‌ها وجود دارد، از دیگر نشانه‌های حاملگی است. همچنین بسیاری از خانم‌ها در ابتدای بارداری دچار یبوست، گاز معده و یا نفخ می‌شوند و احساس درد و گرفتگی در ناحیه شکم دارند. در کل، ممکن است که یک خانم باردار تمام این حالات را تجربه کند یا حتی هیچ‌کدام این مشکلات را نداشته باشد.

اما عده‌ای، عوارض دیگری مثل تکرر ادرار (هفته ۶ تا ۸ بارداری)، نوسانات رفتاری و افزایش‌ ترشحات واژن را هم پشت‌سر می‌گذارند. حتی ممکن است خانمی در ماه‌های اولیه بارداری میل زیادی به خوردن غذا داشته باشد و یا برعکس، از غذا متنفر شود! تمام این حالات در افراد مختلف متفاوت است و چه بسا، یک خانم طی دو بارداری حالات متفاوتی را تجربه کند.

● باز هم اشتباه!

حالاتی مثل حالت تهوع و سرگیجه، هم می‌تواند به خاطر حاملگی ایجاد شود و هم از عوارض مسمومیت غذایی یا یک عفونت روده‌ای باشد و همین‌طور احساس خستگی و کوفتگی در بدن، ممکن است از افسردگی، سرماخوردگی یا آنفلوآنزا ناشی شود.

● سریع‌تر و دقیق‌تر

برای اینکه شما بتوانید واقعا از بارداری مطمئن شوید راه دیگری هم وجود دارد: آزمایش خون و ادرار. اگر شما احتمال می‌دهید میزبان یک مهمان کوچولو هستید، بهتر است هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید. آزمایش خون می‌تواند حاملگی را حتی در ۶ یا ۷ روز اول آن، مشخص کند و ۱۰ روز بعد از بارداری، بررسی احتمال حاملگی از طریق آزمایش ادرار نیز امکان‌پذیر است. آزمایش خون و ادرار، هر دو، با اندازه‌گیری هورمون HCG که فقط در بدن زنان باردار ترشح می‌شود، امکان تشخیص بارداری را بسیار راحت‌تر می‌کند.

● هرچه سریع‌تر، بهتر!

آگاهی سریع‌تر از وجود جنین در رحم این مزیت را دارد که مادر می‌تواند هر چه سریع‌تر، شرایط مناسب برای گذراندن دوران بارداری سالم را به وجود آورد. این شرایط مراجعه منظم به پزشک در تمام طول بارداری و آزمایش برای اطمینان از رشد مناسب جنین را شامل می‌شود. در صورتی‌که مادر احساس کند تحرکات فرزندش کم و یا متوقف شده، مراجعه سریع به پزشک از خطرات بعدی جلوگیری می‌کند. آزمایش‌های پزشک هم می‌تواند با مشاهده تغییرات فشارخون و میزان مواد شیمیایی خون و ادرار مادر و تغییرات وزن وی، وضعیت جنین را کنترل کند.

● بایدها و نبایدها

یک خانم باردار باید نسبت به واکنش‌های بدن خود، عکس‌العمل‌های مناسبی نشان دهد. و هر نوع درد و خونریزی را عادی تصور نکند. درد شدید در ناحیه شکم و ورم دست و پاها، همین‌طور درد مداوم سر می‌تواند زنگ خطری برای مادر باشد. در صورت مشاهده ترشحات بیش از حد واژن و پیشرفت درد شکم نیز بهتر است هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه شود. رعایت این نکات می‌تواند سلامت مادر و فرزندش را تضمین کند.

تغذیه در دوران بارداری نقش مهمی را ایفا می‌کند. چرا که جنین از طریق جفت تغذیه می‌شود و دقیقا مواد غذایی مصرفی مادر را برای رشد استفاده می‌کند. پس باید از خوردن و مصرف موادی مثل الکل، سیگار، کافئین زیاد و دیگر مخدرها پرهیز کرد. چرا که الکل، به تنهایی می‌تواند صدماتی مادام‌العمر روی جنین بگذارد و باعث سخت‌شدن زایمان و دیگر مشکلات شود. مصرف سیگار نیز اثراتی مثل کاهش وزن نوزاد هنگام تولد، زایمان زودرس، سقط و … دارد. و نیکوتین موجود در سیگار باعث تنگ شدن رگ‌های خونی و در نتیجه کاهش اکسیژن و غذای دریافتی جنین می‌شود. مواد مخدر که در حالت عادی نیز برای سلامتی مضرند در دوران بارداری می‌توانند اثراتی مثل، اعتیاد در نوزاد را بر جای بگذارند. مصرف دارو نیز می‌تواند در دوران بارداری خطرات زیادی به همراه داشته باشد. بنابراین بهتر است برای استفاده از ساده‌ترین داروها نیز از پزشک خود مشورت بخواهید. تا دوران بارداری را به سلامت بگذرانید. حتی بهتر است در مورد مصرف قهوه و چای ودیگر نوشیدنی‌هایی که کافئین دارند، با پزشک مشورت کنید.

در این دوران، از تماس با حیوانات به خصوص گربه، پرهیز کنید. چون گربه‌ها دارای نوعی انگل هستند که باعث عفونت غدد لنفاوی و دستگاه عصبی انسان می‌شود و این عفونت در دوران بارداری حتی می‌تواند باعث سقط جنین و یا مرده‌زایی شود. در صورتی‌که با رعایت نکات بهداشتی و به لطف پیشرفت علم، امروزه احتمال سقط جنین فقط در ۱۵ تا ۳۰ درصد حاملگی‌ها وجود دارد که در صورت رشد مناسب جنین این احتمال به ۳ درصد کاهش پیدا می‌کند. درنهایت اینکه، ریسک مرگ جنین در مراحل پایانی بارداری و یا مرگ نوزاد در ساعات اولیه تولد کمتر از یک درصد است.

● یک فرمول ساده

و اما نکته آخر برای تمام مادرانی که در انتظار شنیدن اولین گریه نوزادشان لحظه شماری می‌کنند: برای محاسبه زمان زایمان می‌توان ۳ ماه از آخرین روز آخرین پریود، کم و ۷ روز به آن اضافه کنید. روز تخمینی به دنیا آمدن فرزندتان به دست می‌آید.

پیوند های مفید:

آیا من حامله هستم؟ / بررسی علائم بارداری و تست های حاملگی

جامع ترین روش های پیشگیری از بارداری