آشنایی با جایزه نوبل
نوبل که بود؟
آلفرد برنارد نوبل در بیست و یکم اکتبر سال ۱۸۳۳ در شهر استکهلم سوئد چشم به جهان گشود. در ۸ سالگی به همراه خانوادهاش عازم روسیه شد. نشانههای علاقه به علوم و به ویژه شیمی در همان نخستین سالهای کودکی در وی پدیدارشد. آموختههایش را به شکل خودآموز فراگرفت و هیچگاه تحصیلات دانشگاهی را از سر نگذراند. در سال ۱۸۶۳ به سوئد بازگشت و درکارگاه پدر در هلنبورگ به عنوان شیمیدان مشغول به کار شد. او در تولید صنعت مواد منفجره نیتروگلیسیرین موفقیت بسیاری بهدست آورد.
در سال ۱۸۶۴ انفجاری منجر به ویرانی کارخانه و مرگ چند نفر از جمله برادر جوانترش شد. پس از آن که کارخانههایی در آلمان و نروژ ساخته شدند، نوبل در سال ۱۸۶۷ اختراع نوعی از نیتروگلیسیرین به نام دینامیت را به ثبت رسانید. در دینامیت او نیتروگلیسیرین جذب خاک دیاتومه جامد بی اثری شده بود و از این رو کارکردن با آن ایمنتر بود . این اختراع به سرعت کار ساخت و سازها را در بسیاری از کشورها بهبود بخشید.
نوبل در سال ۱۸۷۵ ژلاتین منفجرشونده قویتری را ارائه داد که در آن نیتروگلیسیرین با نیتروسلولز ژلاتینی شده بود. اختراع وی طرحهای بزرگ راهسازی مانند کانال کورینث و تونل گوتارد را امکانپذیر ساخت . در سال ۱۸۸۷ بالبیست ماده منفجره بیدود را برای امور نظامی معرفی کرد. آلفرد نوبل مردی تنها، غالباً بیمار، فروتن، کمرو و دوستدار انسانها بود. او در دهم دسامبر سال ۱۸۹۶ پیش از تحقق ایدههایش در منزل شخصیاش واقع در سن رمو ایتالیا چشم از جهان فروبست.
قسمتی از وصیتنامه نوبل
تمام داراییام طبق آنچه در پی میآید تقسیم شود. این سرمایه به شکل اوراق بهادار معتبر توسط کارگزارانم از طریق تأسیس یک صندوق به عنوان جایزه سالانه به کسانی اعطا شود که طی سال گذشته خدمت بزرگی به جامعه انسانی انجام داده باشند. جایزه مزبور به پنج قسمت مساوی تقسیم شود و هر یک از آنها به یکی از موارد زیر اختصاص داده شود: یک سهم برای کسی که مهمترین اختراع یا اکتشاف را در زمینه علوم فیزیک انجام داده است. یک پنجم برای کسی که مهمترین یا مفیدترین اکتشاف را در زمینه علم شیمی انجام داده، یک سهم برای کسی که مهمترین کشف در رشته فیزیولوژی یا پزشکی را انجام داده باشد، یک پنجم برای کسی که برجستهترین اثر ادبی را خلق کند و یک سهم باقیمانده به کسی تعلق گیرد که بیشترین یا بهترین اقدام را برای ایجاد صلح و برادری و فروکاستن آتش دشمنی بین ملتها و برقراری دوستی انجام دهد.
جایزه نوبل
جایزه نوبل اولین جایزه بین المللی است که از سال ۱۹۰۱، هر ساله برای موفقیتها در فیزیک، شیمی، فیزیولوژی (علوم طبیعی)، پزشکی، ادبیات و صلح و امنیت اعطا میشود. در سال ۱۹۸۶، بانک سوئد جایزه علوم اقتصادی را به یادبود آلفرد نوبل (بنیان گذار جایزه نوبل) سازمان داد.
مشخصات جوایز
جایزه نوبل شامل مدال افتخار، دیپلم شخصی و مبالغی وجه نقد است. طبق بند چهارم اساسنامه بنیاد نوبل بیش از سه نفر نمیتوانند درجایزه سهیم باشند. جایزه تنها به کسانی که در قید حیات هستند، تعلق میگیرد. مگر آنکه نامزدی شخص وفات یافته پیش از مرگش اعلام شده باشد. مراسم در سالن کنسرت استهکلم برگزار میشود و اعلیحضرت پادشاه سوئد شخصاً دیپلم، مدال و سند تأییدکننده مبلغ جایزه را به دست برندگان میدهد.
دیپلم افتخار فیزیک و شیمی توسط آکادمی سلطنتی علوم سوئد و دیپلم فیزیولوژی یا پزشکی توسط انسیتوی کارولینا تهیه میشود. صحافی دیپلمها بر عهده صحافی hassler و falth است و جلدها از چرم بسیار مرغوب بز میباشد. دیپلم فیزیک دارای جلد آبی رنگ و دیپلم شیمی و فیزیولوژی یا پزشکی دارای جلد قرمز است. به علاوه خوشنویسان آرمی که از ترکیب حروف اول اسم شخص تشکیل می شود را بر روی هر یک از دیپلمهای اختصاصی برندگان حکاکی میکنند. دیپلمها درون جعبه ای از جنس مقوا که به منظور حفظ آنها طراحی شده، قرار میگیرند. ابعاد لوح دیپلم نیز ۲۳ * ۳۵ سانتیمتر است.
طبق اساسنامه بنیاد نوبل که با حضور پادشاه وقت سوئد در تاریخ ۲۹ ژوئن ۱۹۰۰ تنظیم شده است، هیأت اهدای جوایز موظف به تقدیم حواله مبلغ جایزه، دیپلم، مدال و تقدیرنامه اختصاصی به برندگان میباشد. مدال نوبل فیزیک، شیمی، فیزیولوژی یا پزشکی و ادبیات توسط مجسمهساز و کلیشهساز مشهور سوئدی، اریک لیندبرگ و مدال نوبل صلح توسط مجسمهساز نروژی گوستاو ویگلند طراحی شده است. در یک طرف مدال سوئدی تصویری از نوبل و طرف دیگر آن سالروز تولد و مرگ نوبل با حروف لاتین نگاشته شده است. این مدال تا سال ۱۹۸۰ به وزن ۲۰۰ گرم، قطر ۶۶ میلیمتر و از طلای ۱۸ عیار تهیه میشد و پس از آن زمان تا کنون، مدال از ترکیبی از طلای ۱۸عیار و ۲۴ عیار تهیه میشود. مبلغ جایزه در سال۱۹۰۰، ۱۵۰۸۰۰ کرون سوئیس بود که در سال ۱۹۲۳ به کمترین حد خود یعنی ۱۱۵۰۰۰ کرون سقوط کرد. اما در سالهای اخیر این مبلغ به طور قابل توجهی افزایش پیدا کرده است. یک میلیون کرون در سال ۱۹۸۱، دو میلیون کرون درسال ۱۹۸۶، سه میلیون کرون در سال ۱۹۸۹، چهار میلیون کرون در سال ۱۹۹۰، شش میلیون کرون در سال ۲۰۰۰ و از ۲۰۰۱ ده میلیون کرون در هر رشته به برندگان اهدا میشود.
برگزاری همایشهای برندگان جایزه نوبل
بهمنظور تجلیل از برندگان جایزه نوبل همایشهای متعددی در کشورهای مختلف جهان برگزار گردیده است که شاید آخرین آنها سومین همایش برندگان جایزه نوبل باشد که در تاریخ ۸۶/۰۲/۲۵ با شعار “ساخت جهان بهتر” در شهر تاریخی پترای اردن برگزار گردید. در این همایش دو روزه، مسایل بهداشتی، اقتصادی، محیط زیست منطقه و مسایل جوانان منطقه و امکان تاسیس صندوق علمی خاورمیانه مورد بحث و بررسی قرارگرفت و در حاشیه همایش، کمیتهای از برندگان جایزه نوبل برای ارایه توصیه جهت توسعه اقتصادی منطقه تشکیل شد.
در این همایش۴۴نفر از برندگان جایزه نوبل در زمینههای مختلف صلح، اقتصاد،ادب، فیزیک، شیمی و پزشکی از جمله ج.م. کوتزی (ادب)، کوفی عنان(صلح)، ریتشارد اکسل(پزشکی)، یوهان دایسنهوفر(شیمی)، روبرت میرتون(اقتصاد) و نورفان ف.رامزی (فیزیک) و همچنین شخصیتهای جهانی شرکت نمودند و از برندگان جایزه نوبل به علت خدمت به بشریت قدردانی شد.
خیلی هم عالی!
میشه خواهش کنم تصاویر و توضیحاتی از برندگان جایزه نوبل سال ۲۰۱۲برام بفرستید
متشکرم
نوبل فیزیک ۲۰۱۲ به فیزیکدان امریکایی وفرانسوی بخاطر اثرات متفابل نور وماده داده شده است.