آخرین نقشه بین المللی ایران پیش از جدا شدن سرزمینهای تاریخی آن، انتشارات تامسون (۱۸۱۴)
با توجه به تهدید های مرزی موجود علیه تمامیت ارضی ایران بد نیست به این نکته اشاره کنیم که سرزمین کنونی ایران، تنها سی درصد از ناحیه‌ای وسیع است که در تاریخ با نام‌های‎ “ایران‌زمین”،”ایران‌بزرگ ” یا “ایرانشهر” و در ‏جغرافیا با نام “فلات ایران” شناخته می شود. ترفند ها و دسیسه های بیگانگان و سستی پادشاهان بی کفایت گذشته بخش های زیادی از این سرزمین کهن را در طول فاصله کوتاه ۱۹۶ ساله از ایران بزرگ جدا نمود که مروری بر چگونگی هر یک از این جدایی ها به رغم تلخی بسیار برای میهن گرایان ایرانی جهت الزام جدیت و حساسیت ما دست کم برای حفظ سرزمین های باقیمانده موجود بسیار آموزنده خواهد بود …

گستره سرزمین‌های جدا شده از ایران در قراردادهای ترکمانچای، گلستان، آخال، پاریس و… به قرار زیر است:

سرزمین های جدا شده قفقاز بر اساس قرارداد های گلستان و ترکمانچای با روسیه (۱۸۱۳ و ۱۸۲۸ میلادی)

آران و شروان: ۸۶۶۰۰ کیلومتر مربع؛

ارمنستان: ۲۹۸۰۰ کیلومتر مربع؛

گرجستان: ۶۹۷۰۰ کیلومتر مربع؛

اوستیای شمالی: ۸۰۰۰ کیلومتر مربع؛

چچن: ۱۵۷۰۰ کیلومتر مربع؛

اینگوش: ۳۶۰۰ ;کیلومتر مربع‎

جمع ‏کل: ۲۶۳۷۰۰ کیلومتر مربع

سرزمین‌های جدا شده ایران شرقی بر اساس پیمان پاریس و پیمان منطقه ای مستشاران انگلیسی

هرات و افغانستان: ۶۲۵۲۲۵ کیلومتر مربع؛

بخش‌هایی از بلوچستان و مکران: ۳۵۰۰۰۰ کیلومتر مربع؛

جمع کل: ۹۷۵۲۲۵ کیلومتر مربع

سرزمین‌های جداشده ‏ورارود (ماوراءالنهر) بر اساس پیمان آخال با روسیه(۱۸۸۱ میلادی)

ترکمنستان: ۴۸۸۱۰۰ کیلومتر مربع؛

ازبکستان: ۴۴۷۱۰۰ کیلومتر مربع؛

تاجیکستان: ۱۴۱۳۰۰ کیلومتر مربع؛

بخش‌های ضمیمه شده به ‎قرقیزستان: ۵۰۰۰۰ کیلومتر مربع؛

جمع کل: ۱۲۲۶۵۰۰ کیلومترمربع

سرزمین های جداشده جنوب خلیج فارس بر اساس پیمان منطقه ای مستشاران انگلیس

امارات: ۸۳۶۰۰کیلومتر مربع

بحرین: ۶۹۴ کیلومتر مربع

قطر: ۱۱۴۹۳کیلومتر مربع

عمان: ۳۰۹۵۰۰کیلومتر مربع

جمع کل: ۴۰۵۲۸۷کیلومتر مربع

مساحت سرزمین‌های جدا شده از ایران درونی به همراه دو سوم کردستانات (که در دوره صفویه به اشغال عثمانی در آمد و بعدها در بین سه کشور ترکیه، عراق و سوریه تقسیم شد) به مساحت تقریبی ۲۰۰۰۰۰ کیلومتر مربع و نیز عراق به مساحت ۴۳۸۳۱۷ کیلومتر مربع. در جمع حدود ۵/۳ میلیون کیلومتر مربع بالغ می شود که این مقدار تجزیه برای یک کشور در کل تاریخ ایران و دنیا بی سابقه است‎داغستان: ۵۰۳۰۰ کیلومتر مربع؛‎بخش‌های ضمیمه شده ‏به قزاقستان: ۱۰۰۰۰۰کیلومتر مربع؛