روزی که تاریخساز خواهد شد
بیستم آبان ۱۳۹۳؛ این تاریخ را در تقویمتان علامت بزنید. قرار است ناممکن، ممکن شود و فیله (Philae)، سطحنشین و کاوشگر ساخته دست بشر بر سطح یک دنبالهدار بنشیند. این نخستین و نزدیکترین نگاه بشر، هر چند از دریچه دوربینهای کاوشگر، به یک دنبالهدار خواهد بود.
دنبالهدارها که بیشتر با نام «ستاره دنبالهدار» میشناسیمشان، ماهیتی کاملا متفاوت از ستارهها دارند. به عبارتی آنها اصلا ستاره نیستند و فقط توده یخ و غباری در ابعاد چند کیلومتر هستند. این تودههای یخی که پناهگاهشان در دوردستهای منظومه و مرزهای تاثیر خورشید است، هر از چند گاهی و بعضا فقط یک بار در عمر خود به نزدیکی خورشید میآیند و تلالو و تابش نور خورشید به تکههای کنده شده از آنها، دنبالهشان را میسازد. دنبالهدارها اما در عصر تلسکوپهای غول پیکر و ماموریتهای پیشرفته فضایی، هنوز ناشناختههای بسیاری دارند. انسان فقط در معدود ماموریتهای فضایی توانسته، دادههای اندکی از ذات اصلی اینها بیرون بکشد. بهطور مثال فضاپیمای بیسرنشین «دیپ ایمپکت» نزدیک به یک دهه پیش، توانست پرتابهای را بر هسته دنبالهداری نشانه بگیرد و از ترکشهای برخورد، دادههای دسته اولی را به زمین مخابره کند؛ هر چند که این ماموریت آنقدر که باید موفق نبود و شدت برخورد و ذرات پراکنده آن بیش از تصور اولیه بود. با این حال فضاپیمای مادر فیله، رزتا، همین حالا تصاویری از دنبالهدار هدف خود به زمین ارسال کرده که همتایی ندارد؛ عکسهایی پر جزئیات از چهره زمخت یک دنبالهدار هر روز به زمین مخابره میشوند. اگر همهچیز طبق برنامه پیش برود، فضاپیمای سطحنشین فیله بایستی روز بیستم آبان سطح هسته دنبالهدار را لمس کند و بر آن فرود آید. فیله با دوربینها و ابزارهای خود برای نخستین بار، به آزمایش و بررسی ذرات تشکیلدهنده دنبالهدار به صورت مستقیم خواهد پرداخت. دنبالهدارها به سبب اینکه در روند تشکیل منظومه شمسی با محیطی دیگر اختلاط پیدا نکردهاند به مانند فسیل منظومه میمانند که بررسی آنها میتواند اطلاعات خوبی از شرایط نزدیک به پنج میلیارد سال پیش به ما بدهد. اینکه در آن زمان چه عناصری بیشتر در محیط وجود داشتند و چه ترکیباتی کمتر؟ ذرات رادیواکتیو چه سهمی داشتند و ترکیبات در حد ساده باقی مانده بودند یا که همان ابتدا هم پای ترکیباتی با اندکی پیچیدگی به زمین باز شده بود؟ اگر فیله بتواند با موفقیت بر سطح دنبالهدار «۶۷ پی/چوریوموف-گراسیمنکو» بنشیند، چشم بشر به گذشته منظومه، بیش از پیش باز خواهد شد.